Nghệ đánh lưới rùng đã có trên địa bàn huyện Nghi Xuân từ lâu đời. Tuy nhiên, khoảng những năm 80 của thế kỷ trước thì bị mai một dần. Hiện chỉ còn ở một số địa phương như Cương Gián, Cổ Đạm, Xuân Liên, Xuân Thành….vẫn duy trì, phát triển.

Với tình yêu nghề, bám biển, khoảng năm 2012, các ngư dân ở xã Cương Gián đã cùng nhau khôi phục, thành lập 6 tổ lưới rùng, mỗi tổ trên 20 thành viên tham gia.

Mỗi mẻ lưới rùng ở đây thường bắt đầu từ 4h sáng đến 7h sáng hàng ngày. Nhưng theo thời tiết, thì mỗi năm lưới rùng chỉ đánh bắt được khoảng 4 tháng khi trời yên, biển lặng.

Ông Đặng Văn Quế - thôn Song Hồng, xã Cương Gián cho biết: “Mỗi mẻ lưới rùng thường kéo dài khoảng 3 tiếng vào sáng sớm. Mẻ nhiều thì tổ chúng tôi đánh bắt được khoảng gần 1 tấn cá các loại, hôm ít thì được khoảng vài chục kg”.

Tấm lưới dùng trong nghề kéo lưới rùng dài khoảng gần 800m, dây kéo dài hơn 1.000m, mắt lưới khá nhỏ. Tấm lưới được thả cách bờ biển khoảng 600m - 700m. Lưới được thả vòng theo hình bán nguyệt sao cho vừa giáp vào bờ, khoảng cách giữa 2 đầu lưới thường 300-400m.

Trên bờ, hơn 20 người chia thành 2 tốp đứng về hai bên, nhịp nhàng kéo giật lùi và dần tiến lại gần nhau khi lưới được đưa lại gần bờ.

Sau khoảng 3 giờ kéo lưới, mẻ lưới đã thu về nhiều loai cá như cá đục, cá trích, nhiều loại cá khác…. Các ngư dân tập trung phân loại cá và bán cho các thương lái.

Ông Nguyễn Văn Thọ – thôn Ngư Tịnh, xã Cương Gián cho hay: “Nghề kéo lưới rùng đã có từ đời cha ông chúng tôi truyền lại. Tham gia vào tổ lưới rùng, mỗi năm đánh bắt thủy sản chúng tôi mỗi năm như vậy cũng thu về được vài chục triệu đồng/thành viên. Đây là nguồn thu nhập đáng kể với những ngư dân bởi việc đánh bắt bằng lưới rùng đầu tư vốn cũng không quá nhiều”.

Nghề kéo lưới rùng được liên tưởng là nghề "đi giật lùi trên cát", dù có vất vả nhưng được cái tốn ít chi phí và mang lại thu nhập cho ngư dân nơi đây.

Ông Hoàng Văn Hà – Chủ tịch UBND xã Cương Gián cho biết : “Thời gian qua, các tổ lưới rùng này đã góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho nhiều ngư dân.  Trong phát triển du lịch biển tại địa phương, xã Cương Gián đang có kế hoạch đưa lưới rùng trở thành một sản phẩm du lịch trải nghiệm phục vụ Nhân dân và du khách khi về với biển nơi đây”.

Đức Đồng